การเพิ่มประสิทธิภาพโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน (Improving Logistics and Supply Chain in Thailand)

เมื่อผมนึกถึงระบบโลจิสติกส์และโซ่อุปทานของประเทศไทย

ผมมักจะจินตนาการถึงแม่น้ำที่คึกคัก เต็มไปด้วยเรือที่ขนส่งสินค้าจากท่าเรือหนึ่งไปยังอีกท่าเรือหนึ่ง บางครั้งเรือก็ติดขัด หรือจำเป็นต้องอ้อมไปใช้เส้นทางที่ยาวขึ้น แล้วถ้าเราสามารถทำให้แม่น้ำโล่งขึ้น และทำให้การเดินทางเร็วขึ้นได้ล่ะ... นั่นแหละคือแก่นแท้ของการเพิ่มประสิทธิภาพโซ่อุปทาน คือ การทำให้ทุกขั้นตอนลื่นไหล เร็วขึ้น และฉลาดขึ้น

ทำไมไทยจึงจำเป็นต้องปรับปรุงประสิทธิภาพโซ่อุปทาน

ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางด้านการผลิตและการส่งออก แต่ธุรกิจจำนวนมากยังคงเผชิญกับความล่าช้า ต้นทุนที่สูง และการสูญเสียทรัพยากรโดยเปล่าประโยชน์

สาเหตุสำคัญคือ โซ่อุปทานมีความซับซ้อน เกี่ยวข้องกับผู้เล่นหลายฝ่าย ไม่ว่าจะเป็นซัพพลายเออร์ ผู้ขนส่ง คลังสินค้า และผู้ค้าปลีก หากส่วนใดส่วนหนึ่งชะลอตัว ทั้งโซ่ก็จะได้รับผลกระทบไปทั้งหมด

ลองนึกภาพการแข่งขันวิ่งผลัด หากนักวิ่งคนใดคนหนึ่งทำไม้ตกหรือวิ่งช้า ทีมทั้งทีมก็แพ้

เช่นเดียวกับโซ่อุปทาน การเพิ่มประสิทธิภาพหมายถึงการประสานงานที่ดีขึ้น ลดเวลารอคอย และลดความผิดพลาด

ความท้าทายที่พบบ่อย ได้แก่

• การจราจรติดขัดในเมืองใหญ่ เช่น กรุงเทพและปริมณฑล ทำให้การส่งมอบล่าช้า

• เทคโนโลยีล้าสมัย ทำให้การติดตามสถานะการขนส่งทำได้ยาก

• ขาดข้อมูลแบบเรียลไทม์ ส่งผลให้ตัดสินใจได้ไม่ดี

• กระบวนการที่ทำด้วยมือเพิ่มโอกาสเกิดข้อผิดพลาดและเสียเวลา

การแก้ไขปัญหาเหล่านี้ช่วยลดต้นทุนและเพิ่มความพึงพอใจของลูกค้า ซึ่งไม่มีใครไม่ต้องการ

วิธีเพิ่มประสิทธิภาพโซ่อุปทาน : แนวทางปฏิบัติที่นำไปใช้ได้จริง

มาดูสิ่งที่ทำได้จริงในองค์กรของคุณ

1. นำเทคโนโลยีมาใช้

เทคโนโลยีคือผู้ช่วยที่ดีที่สุด ใช้ซอฟต์แวร์เพื่อติดตามสินค้าคงคลัง การขนส่ง และคำสั่งซื้อแบบเรียลไทม์ ช่วยให้มองเห็นปัญหาได้เร็วและแก้ไขได้ทันที

• นำระบบบริหารคลังสินค้า (Warehouse Management System : WMS) มาใช้

• ใช้ระบบติดตาม GPS สำหรับยานพาหนะขนส่ง

• ใช้แพลตฟอร์มบนคลาวด์เพื่อการทำงานร่วมกันที่ดีขึ้น

  
  

2. ปรับเส้นทางการขนส่งให้เหมาะสม

อย่าให้รถบรรทุกหลงทางเหมือนนักท่องเที่ยว ใช้เครื่องมือวางแผนเส้นทางเพื่อหาเส้นทางที่เร็วและประหยัดที่สุด ช่วยลดต้นทุนเชื้อเพลิงและเวลาส่งมอบ

• วิเคราะห์รูปแบบการจราจร

• จัดตารางส่งของในช่วงนอกเวลาเร่งด่วน

• รวมการขนส่งเพื่อใช้พื้นที่รถให้คุ้มค่าสูงสุด

3. พัฒนาทักษะทีมงาน

คนคือหัวใจของระบบ ฝึกอบรมทีมงานตามหลักลีนและแนวปฏิบัติที่ดี

เมื่อทุกคนเข้าใจบทบาทของตนและทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ โซ่อุปทานทั้งระบบก็จะดีขึ้น

• จัดเวิร์กช็อปอย่างสม่ำเสมอ

• ส่งเสริมการแก้ปัญหาและการให้ข้อเสนอแนะ

• ให้รางวัลกับการปรับปรุงประสิทธิภาพ

4. ทำงานร่วมกับพันธมิตร

โซ่อุปทานคือกีฬาประเภททีม ทำงานใกล้ชิดกับซัพพลายเออร์ ผู้ขนส่ง และลูกค้า แบ่งปันข้อมูลและแผนงานเพื่อลดความไม่แน่นอน

• กำหนดความคาดหวังให้ชัดเจน

• ใช้แพลตฟอร์มร่วมกันในการสื่อสาร

• สร้างความสัมพันธ์ระยะยาว

  
  

5. ติดตามและวัดผลการดำเนินงาน

สิ่งที่วัดไม่ได้ ย่อมพัฒนาไม่ได้ ติดตามตัวชี้วัดสำคัญ (KPI) เช่น ระยะเวลาส่งมอบ ต้นทุนต่อการขนส่ง และความถูกต้องของคำสั่งซื้อ แล้วใช้ข้อมูลเหล่านี้ค้นหาจุดอ่อนและปรับปรุง

• ตั้งเป้าหมายที่เป็นไปได้

• ทบทวนผลการดำเนินงานอย่างสม่ำเสมอ

• ปรับกลยุทธ์ตามผลลัพธ์ที่ได้

  
  

สินค้าที่จัดเรียงไว้ รอการขนส่งไปยังลูกค้า

แนวคิดลีน (Lean Thinking) : สูตรลับในการเพิ่มประสิทธิภาพ

คุณเคยได้ยินคำว่า “ลีน” ไหม... ลีนคือกรอบความคิดที่มุ่งเน้นการตัดความสูญเปล่าออก และเพิ่มคุณค่าให้มากที่สุด

แนวคิดลีนก็เหมือนกับการตัดแต่งต้นบอนไซ ค่อย ๆ ตัดสิ่งที่ไม่จำเป็นออกไป

เพื่อให้ต้นไม้เติบโตได้แข็งแรงยิ่งขึ้น

ในประเทศไทย หลายองค์กรเริ่มนำลีนมาใช้เพื่อยกระดับโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน โดย เรา #LeanxAcademy เป็นหนึ่งในผู้นำด้านนี้ ผ่านการให้คำปรึกษาและการฝึกอบรมที่ออกแบบให้เหมาะกับธุรกิจไทย ช่วยให้องค์กรลดต้นทุน เร่งกระบวนการทำงาน และสร้างนวัตกรรมอย่างยั่งยืนมากกว่า 400 แห่ง

การประยุกต์ใช้หลักการลีน ได้แก่

• กำจัดความสูญเปล่า ตัดขั้นตอนและวัสดุที่ไม่จำเป็นออก

• การปรับปรุงอย่างต่อเนื่อง มองหาวิธีทำให้ดีขึ้นอยู่เสมอ

• เคารพคนทำงาน ให้อำนาจและเปิดโอกาสให้พนักงานเสนอไอเดีย

• ส่งมอบทันเวลา (Just-in-Time : JIT) ส่งมอบสิ่งที่ต้องการ ในเวลาที่ต้องการพอดี

เมื่อคุณนำแนวคิดเหล่านี้ไปใช้ โซ่อุปทานที่เคยเชื่องช้าก็สามารถเปลี่ยนจากแม่น้ำไหลเอื่อย เป็นลำธารที่ไหลเร็วและคล่องตัวได้

ตัวอย่างความสำเร็จจริงของโซ่อุปทานในประเทศไทย

การได้เห็นของจริงย่อมเชื่อได้ง่ายขึ้น ต่อไปนี้คือตัวอย่างของธุรกิจในประเทศไทยที่สามารถเพิ่มประสิทธิภาพโซ่อุปทานได้อย่างชัดเจน

ตัวอย่างที่ 1 : ผู้ผลิตชิ้นส่วนยานยนต์

ผู้ผลิตชิ้นส่วนรถยนต์รายหนึ่งประสบปัญหาความล่าช้า เนื่องจากการบริหารสินค้าคงคลังที่ไม่มีประสิทธิภาพ หลังจากนำระบบติดตามดิจิทัลและการฝึกอบรมลีนมาใช้ ระยะเวลานำ (Lead Time) ลดลงถึง 30% ส่งผลให้การส่งมอบรวดเร็วขึ้น และลูกค้ามีความพึงพอใจมากขึ้น

ตัวอย่างที่ 2: ผู้จัดจำหน่ายอาหาร

บริษัทอาหารแห่งหนึ่งเผชิญปัญหาสินค้าเสียหายและการจัดส่งล่าช้า พวกเขาปรับเส้นทางการขนส่งและใช้รถควบคุมอุณหภูมิ ผลลัพธ์คือความสูญเปล่าลดลง และสินค้าในร้านค้ามีความสดใหม่มากขึ้น

ตัวอย่างที่ 3: ธุรกิจอีคอมเมิร์ซ

ร้านค้าออนไลน์รายหนึ่งปรับผังคลังสินค้าใหม่ และนำระบบหยิบสินค้าอัตโนมัติมาใช้ ทำให้ความผิดพลาดลดลง การจัดส่งเร็วขึ้น และความพึงพอใจของลูกค้าเพิ่มสูงขึ้น

เรื่องราวเหล่านี้ยืนยันให้เห็นว่า หากใช้แนวทางที่ถูกต้อง ไม่ว่าธุรกิจประเภทใดก็สามารถยกระดับประสิทธิภาพโซ่อุปทานได้จริง

รถบรรทุกที่พร้อมส่งสินค้าจอดในลาน เพื่อเตรียมส่งสินค้าให้กับลูกค้าต่อไป

พวกเราสามารถช่วยคุณยกระดับโลจิสติกส์และโซ่อุปทานได้อย่างไร

หากคุณต้องการยกระดับโซ่อุปทานของคุณไปอีกขั้น คุณไม่จำเป็นต้องเดินคนเดียว

เราขอแนะนำให้ทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญด้านโลจิสติกส์และโซ่อุปทานที่เข้าใจทั้งบริบทตลาดในประเทศและหลักการลีนอย่างแท้จริง

ผู้เชี่ยวชาญเหล่านี้สามารถมอบสิ่งต่อไปนี้ให้คุณได้

• การให้คำปรึกษาแบบเฉพาะองค์กร เพื่อค้นหาคอขวดและจุดติดขัดในระบบ

• การฝึกอบรมเชิงปฏิบัติจริงให้กับทีมงาน

• เครื่องมือและเทคนิคที่ช่วยรักษาผลลัพธ์การปรับปรุงให้ยั่งยืน

  
  

อย่าลืมว่า การเพิ่มประสิทธิภาพโซ่อุปทานคือ “การเดินทาง” ไม่ใช่การแก้ปัญหาเพียงครั้งเดียว หากมีพาร์ตเนอร์ที่เหมาะสม คุณจะสามารถรับมือกับความซับซ้อนและความเปลี่ยนแปลงได้อย่างราบรื่น

ก้าวแรกสู่โซ่อุปทานที่ชาญฉลาดกว่าเดิม

แล้วอะไรคือสิ่งที่กำลังหยุดคุณอยู่... การพัฒนาโลจิสติกส์และโซ่อุปทานไม่ใช่เรื่องไกลตัว

เริ่มจากจุดเล็ก ๆ โฟกัสในประเด็นสำคัญ และค่อย ๆ สร้างแรงส่งต่อเนื่อง ผลลัพธ์นั้นชัดเจน ลดต้นทุน ส่งมอบได้เร็วขึ้น และลูกค้ามีความพึงพอใจมากขึ้น

ลองนึกภาพการปรับจูนรถมอเตอร์ไซค์ เพียงปรับเล็กน้อยในบางจุด ก็ทำให้การขับขี่ลื่นไหลและเร็วขึ้น

โซ่อุปทานของคุณก็ต้องการการดูแลแบบเดียวกัน

มาทำให้โซ่อุปทานของคุณให้กลายเป็นความได้เปรียบทางการแข่งขันกันเถอะ

แม่น้ำพร้อมจะไหลแล้ว เหลือแค่ว่า…คุณพร้อมจะจับหางเสือหรือยัง ไปกันเลยยย

#LEANxACADEMY #RealCaseStudy #LEAN #Logistics #SCM